Việt Nam đang đặt ra một mục tiêu đầy tham vọng: 100% người dân trưởng thành sở hữu điện thoại thông minh (smartphone) vào năm 2025. Liệu đây có phải là một giấc mơ xa vời hay một đích đến khả thi trong kỷ nguyên chuyển đổi số Việt Nam đang diễn ra mạnh mẽ? Hãy cùng Blog Công Nghệ phân tích sâu hơn về khát vọng này, những nỗ lực đã và đang được triển khai, cùng các thách thức và cơ hội phía trước.
Giới thiệu: Khát vọng phổ cập smartphone tại Việt Nam
Chào các bạn, chắc hẳn nhiều người trong chúng ta xem chiếc smartphone là vật bất ly thân rồi đúng không? Nó không chỉ để nghe gọi mà còn là cửa ngõ kết nối với thế giới số. Nhận thấy tầm quan trọng đó, Việt Nam đang nuôi một ‘khát vọng lớn’: phổ cập smartphone đến 100% dân số trưởng thành. Mục tiêu này không chỉ là một con số ấn tượng, mà nó phản ánh quyết tâm mạnh mẽ của quốc gia trong việc thúc đẩy chuyển đổi số Việt Nam một cách toàn diện, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Bạn thử nghĩ xem, khi mọi người dân đều có smartphone, việc tiếp cận thông tin, dịch vụ công trực tuyến, giáo dục từ xa, hay thậm chí là bán hàng online sẽ trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Đây chính là nền tảng để xây dựng một xã hội số, kinh tế số phát triển năng động. Mục tiêu này cũng cho thấy Việt Nam đang rất nhanh nhạy nắm bắt xu hướng công nghệ toàn cầu, nơi mà smartphone Việt Nam không chỉ là thiết bị cá nhân mà còn là công cụ sản xuất, học tập và làm việc hiệu quả. Con đường đến năm 2025 không còn dài, và khát vọng này đặt ra nhiều câu hỏi thú vị về cách chúng ta sẽ biến nó thành hiện thực. Liệu chúng ta có đủ nguồn lực và chiến lược phù hợp?
Thực trạng sử dụng và lợi ích không thể phủ nhận của smartphone
Hiện tại, tỷ lệ người dùng smartphone ở Việt Nam đã khá cao, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Đi đâu chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp hình ảnh mọi người lướt web, xem video, hay thanh toán bằng điện thoại. Theo một số báo cáo gần đây, ví dụ như Báo cáo Thị trường Smartphone Việt Nam, Việt Nam là một trong những thị trường di động phát triển nhanh nhất khu vực. Tuy nhiên, sự phân bổ chưa đồng đều, vẫn còn khoảng cách đáng kể giữa thành thị và nông thôn, giữa người trẻ và người lớn tuổi.
Lợi ích mà smartphone mang lại thì nhiều vô kể, phải không nào? Cá nhân em thấy rõ nhất là:
- Kết nối không giới hạn: Giữ liên lạc với gia đình, bạn bè qua mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin, gọi video.
- Tiếp cận thông tin: Đọc báo, tìm kiếm kiến thức, cập nhật tin tức nhanh chóng.
- Giải trí đa dạng: Nghe nhạc, xem phim, chơi game mọi lúc mọi nơi.
- Tiện ích cuộc sống: Sử dụng dịch vụ ngân hàng số, đặt xe, mua sắm online, thanh toán hóa đơn, tiếp cận dịch vụ công trực tuyến.
- Học tập và làm việc: Tham gia các khóa học online, làm việc từ xa, truy cập tài liệu dễ dàng.
Nhớ hồi xưa, muốn chuyển tiền phải ra ngân hàng xếp hàng, giờ chỉ cần vài thao tác trên điện thoại là xong. Hay như việc cập nhật thông tin chính sách mới, thay vì chờ đọc báo giấy hay xem TV, giờ chỉ cần mở ứng dụng là có ngay. Chính những lợi ích thiết thực này là động lực quan trọng thúc đẩy mục tiêu phổ cập smartphone.
Nỗ lực từ Chính phủ: Chính sách và chương trình hỗ trợ thúc đẩy
Để biến khát vọng 100% người trưởng thành dùng smartphone thành hiện thực, Chính phủ Việt Nam không chỉ đặt ra mục tiêu mà còn hành động rất quyết liệt. Trọng tâm là Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia, một văn bản định hướng quan trọng mà bạn có thể tìm hiểu thêm tại Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia. Chương trình này xem việc phổ cập smartphone là một trong những nhiệm vụ nền tảng.
Nhiều chính sách công nghệ cụ thể đã được ban hành. Ví dụ, có những chương trình hợp tác với các nhà mạng và nhà sản xuất để cung cấp các gói cước ưu đãi kèm máy giá rẻ, thậm chí là các chương trình trợ giá smartphone cho các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, người dân ở vùng sâu vùng xa. Mục tiêu là giảm rào cản về chi phí – một trong những trở ngại lớn nhất.
Bên cạnh đó, việc phát triển hạ tầng viễn thông cũng được chú trọng đặc biệt. Mạng lưới 4G đã phủ sóng rộng khắp và 5G Việt Nam đang được tích cực triển khai thử nghiệm và thương mại hóa. Hạ tầng tốt là điều kiện tiên quyết để smartphone phát huy hết giá trị. Đồng thời, các chương trình nâng cao kỹ năng số cho người dân cũng được triển khai song song, giúp mọi người biết cách sử dụng smartphone an toàn và hiệu quả, khai thác tối đa lợi ích mà nó mang lại. Em nghĩ rằng sự phối hợp đồng bộ giữa chính sách hỗ trợ thiết bị, phát triển hạ tầng và đào tạo kỹ năng là chìa khóa quan trọng.
Những rào cản và thách thức trên con đường đạt mục tiêu 100%
Mặc dù mục tiêu rất rõ ràng và nỗ lực rất lớn, con đường phổ cập smartphone đến 100% người trưởng thành chắc chắn không trải đầy hoa hồng. Chúng ta phải đối mặt với không ít rào cản và thách thức. Bạn có nghĩ giống em không?
- Chi phí thiết bị và dịch vụ: Dù đã có nhiều chương trình hỗ trợ, giá smartphone và cước dữ liệu di động vẫn là gánh nặng đối với nhiều người dân có thu nhập thấp, đặc biệt ở khu vực nông thôn, miền núi.
- Khoảng cách số (Digital Divide): Sự chênh lệch về khả năng tiếp cận và sử dụng công nghệ giữa các vùng miền, nhóm tuổi, trình độ học vấn vẫn còn tồn tại. Việc thuyết phục người lớn tuổi làm quen và sử dụng smartphone đòi hỏi sự kiên nhẫn và phương pháp phù hợp.
- Hạ tầng viễn thông chưa đồng bộ: Mặc dù hạ tầng viễn thông đã cải thiện nhiều, chất lượng sóng và tốc độ internet ở một số vùng sâu, vùng xa vẫn còn hạn chế. Việc triển khai 5G Việt Nam cũng cần thời gian và nguồn lực đầu tư lớn.
- Thiếu hụt kỹ năng số: Nhiều người có smartphone nhưng chỉ sử dụng các chức năng cơ bản. Việc trang bị kỹ năng số để khai thác hiệu quả các ứng dụng, dịch vụ trực tuyến, và đặc biệt là nhận biết, phòng tránh các rủi ro trên không gian mạng (lừa đảo, tin giả) là rất cấp thiết.
- Lo ngại về bảo mật và quyền riêng tư: Khi ngày càng nhiều thông tin cá nhân được xử lý qua smartphone, nỗi lo về an toàn dữ liệu, bị theo dõi hay lừa đảo trực tuyến cũng gia tăng, khiến một bộ phận người dân còn e dè.
Giải quyết triệt để những thách thức này đòi hỏi sự chung tay của cả Chính phủ, doanh nghiệp và chính mỗi người dùng smartphone.
